ကုမ္ပဏီအတွင်းရေးမှူး လိုက်နာရန်သတိပေးချက် – “ ကုမ္မဏီတစ်ခုနှင့် ဆက်နွယ်နေသည့် မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီ”

၂၀၁၇ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံကုမ္ပဏီများဥပဒေ (MCL) ၏ ပုဒ်မ ၁ (ဂ) ၏ ပုဒ်မခွဲ (၄၃) တွင် “ကုမ္မဏီတစ်ခုနှင့် ဆက်နွယ်နေသည့် မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီ ” ကို အောက်ပါအတိုင်း အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားပါသည်။

• “(၄၃) “ကုမ္မဏီတစ်ခုနှင့် ဆက်နွယ်နေသည့် မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီ” ဆိုသည်မှာ ဆက်နွယ်နေသော ကုမ္မဏီ၏ အစုများပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီတစ်ခုကို ဆိုလိုပြီး ယင်းကုမ္ပဏီကိုယ်တိုင်သည် ကုမ္ပဏီတစ်ခုခု၏ လက်အောက်ခံ မဟုတ်သော ကုမ္ပဏီ တစ်ခုခုကိုဆိုသည်။

ကုမ္ပဏီတစ်ခုတွင် ဆက်နွယ်နေသည့် မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီ ရှိသည်ဖြစ်စေ မရှိသည်ဖြစ်စေ၊- ကုမ္မဏီနှင့် ဆက်နွယ်နေသည့် မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီရှိသည်ဆိုလျှင်၊ ကုမ္မဏီနှင့် ဆက်နွယ်နေသည့် မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီ၏ အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို သိရှိနိုင်စေရန် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကုမ္ပဏီများ ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနသို့ အကြောင်းကြားပြီး ‘မြန်မာနိုင်ငံ ကုမ္ပဏီများ Online’ (MyCO)တွင် အီလက်ထရွန်နစ် စနစ်ဖြင့် ကုမ္ပဏီ မှတ်ပုံတင်ထားရန် လိုအပ်ပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ MCL ၏ ပုဒ်မ ၆(ခ)(၈)(ဆဆ) တွင် ကုမ္ပဏီဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခြင်း လျှောက်လွှာတင်ရန် ဤအကြောင်းအရာ လိုအပ်သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ MCL ၏ ပုဒ်မ ၇ တွင် ပုဒ်မ ၆ အရ ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခြင်းဆိုင်ရာ လျှောက်လွှာတွင် အချက်အလက်များအား မမှန်မကန်တင်ပြခဲ့ပါက ယင်းသို့ပြုလုပ်ခြင်းအတွက် ဒဏ်ကြေးငွေ ကျပ် ၂၅သိန်း ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

“ကုမ္မဏီတစ်ခုနှင့် ဆက်နွယ်နေသည့် မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီ” ဆိုတာ ဘာလဲ ဆိုရလျှင်။ အထက်တွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း၊ MCL ၏ ပုဒ်မ ၁(ဂ) တွင် သတ်မှတ်ထားသော စကားရပ်တစ်ခုစီဖြစ်သည့် “အစုများပိုင်ဆိုင်သည့်ကုမ္ပဏီ” နှင့် “လက်အောက်ခံကုမွဏီ” ဆိုသည့် အဓိပ္ပယ်သတ်မှတ်ချက် သဘောတရားများနှင့် ဆက်နွယ်နေသည်။ ကုမ္ပဏီတစ်ခုသည် အခြားကုမ္ပဏီတစ်ခု၏ လက်အောက်ခံကုမ္ပဏီ ဟုတ် မဟုတ် အကဲဖြတ်ရာတွင် အနည်းငယ်ရှုပ်ထွေးနိုင်ပြီး အုပ်ချုပ်မှုပုံစံ နှင့် အမြတ်ဝေစုရယူမှုဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် လိုအပ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ဤဆောင်းပါးတွင် အစုရှယ်ယာပိုင်ဆိုင်ခွင့်အတွက်သာ ဖော်ပြထားမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် ပိုမိုရိုးရှင်းပြီး အစုများပိုင်ဆိုင်သည့်ကုမ္ပဏီ နှင့် လက်အောက်ခံကုမ္ပဏီများ၏ ဆက်ဆံရေးကို သတ်မှတ်သည့် အသုံးအများဆုံးစံနှုန်းဖြစ်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။

အစုရှယ်ယာပိုင်ဆိုင်မှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍၊ ကုမ္ပဏီတစ်ခုသည် အခြားကုမ္ပဏီတစ်ခု၏ လက်အောက်ခံကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်ပြီး အဆိုပါကုမ္ပဏီ၏ အစုရှယ်ယာတစ်ဝက်ကျော်ကို အခြားကုမ္ပဏီတစ်ခုက သတ်မှတ်ထားသည့်ပမာဏထက် ကျော်လွန်၍ ပါဝင်နေလျှင်၊ အမြတ် သို့မဟုတ် မတည်ငွေရင်း ခွဲဝေခြင်းတွင် အစုရှယ်ယာများမှလွဲ၍ သတ်မှတ်ပမာဏထက် ကျော်လွန်၍ ပါဝင်ခွင့် မရှိပါ။ “ ခွဲဝေမှုတစ်ခုတွင် သတ်မှတ်ထားသော ပမာဏထက် ကျော်လွန်ပါဝင်ခွင့်မရှိသော ရှယ်ယာများ” ဟူသည့် စကားစုသည် ပုံသေ ဦးစားပေးအမြတ်ဝေစုဖြင့် မဲပေးခြင်းမဟုတ်သော ဦးစားပေးရှယ်ယာများကို ရည်ညွှန်းပုံပေါ်သည်။ (ဦးစားပေးအစုရှယ်ယာများအကြောင်း ပိုမိုသိရှိလိုပါက ကျွန်ုပ်တို့၏ ဆောင်းပါးကို ကြည့်ပါ။)

ထို့ကြောင့်အများစုကိုရည်ရွယ်သည်မှာ၊ အခြားကုမ္ပဏီတစ်ခုသည် အဆိုပါ ကုမ္ပဏီ၏ထုတ်ဝေထားသော သာမန်အစုရှယ်ယာများ (သို့မဟုတ် အနည်းဆုံး ထုတ်ပြန်ထားသောမဲပေးဝေစု) ထက်ဝက်ကျော်ကို ပိုင်ဆိုင်ပါက ကုမ္ပဏီတစ်ခုသည် အခြားကုမ္ပဏီတစ်ခု၏ လက်အောက်ခံကုမ္မဏီ ဖြစ်သည်။ အဆိုပါ ကုမ္ပဏီသည် အခြားကုမ္ပဏီ၏ လက်အောက်ခံကုမ္ပဏီဖြစ်ပါက အခြားကုမ္ပဏီသည် အဆိုပါ ကုမ္ပဏီ၏ အစုများပိုင်ဆိုင်သည့်ကုမ္ပဏီဖြစ်သည်။

ကုမ္မဏီနှင့် ဆက်နွယ်နေသည့် မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီသည် အစုများပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီတစ်ခုမှ မရှိဘဲ ကုမ္ပဏီကွင်းဆက်တွင် အများစုကို ပိုင်ဆိုင်သည့် အမြင့်ဆုံးကုမ္ပဏီဖြစ်သည် (ဆိုလိုသည်မှာ၊ ၎င်းကိုယ်တိုင်သည် အခြားကုမ္ပဏီတစ်ခုမှ အနည်းဆုံး ၅၀%သာ ပိုင်ဆိုင်ခြင်း မဟုတ်ပါ)။ ဥပမာ- ထက်မျိုးအောင်သည် ကုမ္ပဏီ A တွင် အစုရှယ်ယာ ၁၀၀% ပိုင်ဆိုင်ပါက၊ ကုမ္ပဏီ A သည် ကုမ္ပဏီ B တွင် ရှယ်ယာ ၆၂% ကို ပိုင်ဆိုင်၍၊ ကုမ္ပဏီ B သည် ကုမ္ပဏီ C တွင် ရှယ်ယာ ၅၆% ကို ပိုင်ဆိုင်ပြီး၊ ကုမ္ပဏီ C သည် ကုမ္ပဏီ D တွင် ရှယ်ယာ ၇၅% ကို ပိုင်ဆိုင်သည်ဆိုလျှင် –  ကုမ္ပဏီ A၊ B နှင့် C သည် ကုမ္ပဏီ D ၏ အစုများပိုင်ဆိုင်သည့်ကုမ္ပဏီ ဖြစ်သော်လည်း ကုမ္ပဏီ A သည် ကုမ္ပဏီ B၊ C နှင့် D တစ်ခုစီနှင့်ဆက်နွယ်နေသည့် မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့်ကုမ္ပဏီ ဖြစ်သည်။ ပိုင်ဆိုင်မှု ကွင်းဆက်ရှိ ကုမ္ပဏီ တစ်ခုစီ သည် ၎င်း၏ အောက်ရှိ အစုများပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီများ ဖြစ်သည် ၊ သို့သော် ကုမ္ပဏီ A သည် အစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့်ကုမ္ပဏီ မရှိဘဲ ကုမ္ပဏီနှင့်ဆက်နွယ်နေသည့် မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီ ဖြစ်သောကြောင့် ၎င်း သည် အမြင့်ဆုံး ကုမ္ပဏီ ဖြစ်သည်။ (ထက်မျိုးအောင်သည် ကုမ္ပဏီ A ၏ ၁၀၀% ပိုင်ဆိုင်သည်ဆိုသောအချက်သည် သူသည် ကုမ္ပဏီမဟုတ်ဘဲ ကုမ္မဏီတစ်ခုနှင့် ဆက်နွယ်နေသည့် မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီလည်းမဖြစ်နိုင်သောကြောင့် သက်ဆိုင်မှုမရှိပါ။ သို့သော်လည်း ဥပမာအားဖြင့် ကုမ္ပဏီ B သည် ကုမ္ပဏီ C ၏ ၄၉% ကိုသာ ပိုင်ဆိုင်ပါက ကုမ္ပဏီ C သည် ကုမ္ပဏီ D ၏ မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။ ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် ကုမ္ပဏီ C ကိုယ်တိုင်တွင် အစုများပိုင်ဆိုင်သည့်ကုမ္ပဏီ မရှိတော့ပါ။ (မတော်တဆအားဖြင့်၊ ဤပြောင်းလဲမှုတွင် ကုမ္ပဏီ A သည် ကုမ္ပဏီ B ၏ မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီအဖြစ် ဆက်လက် တည်ရှိနေမည်ဖြစ်ပြီး၊ ကုမ္ပဏီ B အတွက်သာလျှင်ဖြစ်သည်။)

ကုမ္မဏီနှင့် ဆက်နွယ်နေသည့် မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီတစ်ခုနှင့် သက်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီမှတ်ပုံတင်ခြင်း မှတ်တမ်းများကို မကြာခဏ တွေ့နေရသော်လည်း ၎င်းကို မှန်ကန်စွာ မှတ်ပုံတင်ထားခြင်း မရှိကြပါ (ဥပမာ၊ ထိပ်ဆုံးအဆင့် မူရင်းအစုများပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ရမည့် အစား ပထမအဆင့် အစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ထားကြသည်)၊ သို့မဟုတ် မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီတစ်ခုအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ထားခြင်း လုံးဝ မရှိကြပါ။ ကုမ္ပဏီတစ်ခုကို အခြားကုမ္ပဏီတစ်ခုမှ ၁၀၀% ပိုင်ဆိုင်သော်လည်း မူရင်းအစုများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီတစ်ခုအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ထားခြင်း မရှိသည့် ဥပမာများကိုပင် ကျွန်ုပ်တို့ မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ ထိုအခြေအနေတွင်၊ တိုက်ရိုက်အစုရှယ်ယာပိုင်ဆိုင်သည့်ကုမ္ပဏီသည် အနည်းဆုံး အစုများပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီဖြစ်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် မူရင်းအစုများပိုင်ဆိုင်သည့်ကုမ္ပဏီတစ်ခုအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ရန် သက်ဆိုင်မှုရှိရမည် ဖြစ်ရမည်။ မူရင်းအစုများပိုင်ဆိုင်သည့်ကုမ္ပဏီ အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို မှန်ကန်စွာ မှတ်ပုံတင်ရန် ပျက်ကွက်ခြင်းသည် အခြားအစုရှယ်ယာရှင်များအတွက် အရေးပါသည့် ကော်ပိုရိတ်အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ အချက်အလက် များတွင် ကွာဟချက်ဖြစ်စေပြီး၊ ကုမ္ပဏီဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခြင်းအတွက် လျှောက်ထားသူနှင့် ဒါရိုက်တာများအား MCL အရ ဒဏ်ငွေပေးဆောင်နိုင်ရဖွယ် ရှိသည်။

ကုမ္ပဏီ ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခြင်း၊ ကုမ္ပဏီမှတ်ပုံတင်ခြင်း သို့မဟုတ် အခြားသော MyCO တွင်စာရင်းသွင်းရန် လိုက်နာရမည့်ကိစ္စရပ်များအတွက် သတင်းအချက်အလက်များပို၍သိရှိလိုပါက (သို့မဟုတ်) အကူအညီများရယူလိုပါက၊ ကျွန်ုပ်တို့ထံ အခမဲ့ ဆက်သွယ်နိုင်ပါသည်။